Figaro, czarno-biały kociak, pojawił się po raz pierwszy na ekranie w „Pinokiu” z 1940 r. Była to ulubiona postać Walta Disneya z tego filmu, dlatego występuje w sporej ilości scen. Jego imię pochodzi z opery Wolfganga Amadeusza Mozarta zatytułowanej „Wesele Figara”. Libretto napisał do niej Lorenzo Da Ponte na podstawie sztuki Pierre'a Beaumarchais'go z 1784 r.
Nie jest on jednak jedynym kotem w filmie – pamiętajmy jeszcze o Kocie, towarzyszu podstępnego Lisa, który zwabia drewnianego chłopca do teatru. Ten kot w odróżnieniu od Figaro nie jest ani ładny, ani mądry – wszystkie problemy z innymi postaciami chciałby rozwiązywać za pomocą wielkiego młotka.
Poza nimi w filmie jest oczywiście sporo innych zwierząt: zabawny narrator – świerszcz-obdartus, obieżyświat Hipolit, zalotna i całuśna złota rybka Cleo, gęsi i pies w scenie w miasteczku, osły (w które zamienili się chłopcy skuszeni wizją życia bez szkoły), ryby (w tym urocze koniki morskie z uszami), kraby, ośmiornica, ćmy, konie w zaprzęgu, mewy i wreszcie stosunkowo rzadko spotykane u Disneya tak olbrzymie zwierzę, a mianowicie wieloryb.
W filmie widzimy też wiele drewnianych zwierząt w pracowni Gepetta: żyrafę, małpkę, wielbłąda, morsy, pawia, zegary z kaczkami, sową, kukułką, drugą kukułką (do której strzela myśliwy!), indykiem (który ma położyć głowę pod nóż!), chór ptaszków i wiele innych.
Kiedy Pinokio kłamie, wydłuża mu się drewniany nos, na którym niczym na gałęzi pojawia się gniazdo z pisklętami.
Film jest szczególny z kilku powodów: to drugi pełnometrażowy obraz Disneya, powstał podczas II wojny światowej, a jego piosenka przewodnia pt. When You Wish Upon a Star” stała się później hymnem wytwórni i słyszymy ją w tle podczas czołówki-logo z bajkowym zamkiem, poprzedzającej każdy film Disneya. Ponadto, jak na filmy tej wytwórni, jest w nim wyjątkowo dużo negatywnych postaci: Lis i Kot, władca marionetek Stromboli, Woźnica, Lucignolo, czyli kolega Pinokia, a nawet wieloryb.
To, co wydaje się bardzo innowacyjne nawet z obecnej perspektywy, to ukazanie punktu widzenia „nietypowych” zwierząt. Oto kamera podskakuje razem ze świerszczem zbliżającym się susami do domu Gepetta, ponadto pojawia się też punkt widzenia złotej rybki patrzącej poprzez ściankę słoja, w którym jest umieszczona. Poza tym widzimy też ujęcie z „żabiej perspektywy” ukazujące Pinokia odchodzącego ulicą z Lisem i Kotem, obserwowanych przez świerszcza Hipolita.
Gepetto bardzo się troszczy o swoje zwierzęta – zarówno rybka, jak i kot mają własne łóżeczka (Cleo śpi w zamku wstawionym do wody, a Figaro w miniaturowym łóżeczku z wyrzeźbionym kotem na wezgłowiu i z własną kołderką) obok łóżka snycerza.
Film jest pełen komicznych sytuacji: świerszcz nie może spać, ponieważ zarówno Gepetto, jak i złota rybka chrapią. Figaro też zresztą jest co chwilę budzony, gdyż to właśnie z nim Gepetto konsultuje swoje pomysły i kociak chcąc nie chcąc musi go słuchać, a także otwierać okno, chociaż ledwo do niego dosięga.
Wracając do Figara, bo on nas tutaj najbardziej interesuje: zachowuje się jak typowy kociak – uważnie obserwuje poczynania Gepetta, lubi się bawić, zabawnie się skrada, naśladuje kroki staruszka. Jest niczym mały chłopiec, który nie lubi całusów, i tylkobna prośbę Gepetta niechętnie liże ściankę akwarium na dobranoc (rybka przysuwa wtedy do niej usta), a po pocałunku Cleo wyciera się łapką. Dużo mruczy, miauczy i ociera się o Gepetta tak intensywnie, że zsuwa mu przy tym skarpetę. Plącze się też nieostrożnie pod nogami, co powoduje, że snycerz depcze mu po ogonie, a drewniany Pinokio sterowany za pomocą sznurka kopie go w zadek. Figaro jest entuzjastycznie nastawiony do życia, chce więc towarzyszyć Pinokiowi w drodze do szkoły i jest wyraźnie zawiedziony gdy starszy pan udaremnia mu próbę wymknięcia się za nim.
Kiedy obaj oczekują powrotu Pinokia, kotek w śliniaku zasiada do smażonej ryby, jednak nie może jej tknąć, póki nie wróci drewniany chłopczyk. Figaro towarzyszy też Gepetto na rybach (łowi je trzymając w wodzie sznurek przyczepiony do ogonka). Jest bardzo waleczny, np. chce się pojedynkować w beczce z większymi od siebie rybami. Wylewnie wita Pinokia ocierając się, ponieważ polubił go tak jak reszta rodziny. Na widok oślich uszu kukiełki zarówno rybka, jak i on oboje się chowają.
Postać Figara, podobnie jak inni bohaterowie Disneya, pojawiła się potem w różnych kreskówkach i programach telewizyjnych.
Oto ich wykaz:
All Together (1942)
Figaro and Cleo (1943)
Victory Vehicles (1943)
First Aiders (1944)
Donald's Crime (1945)
Bath Day (1946)
Figaro and Frankie (1947)
Cat Nap Pluto (1948)
Pluto's Sweater (1949)
Alice in Wonderland (1951)
Disney's Halloween Treat (1982)
Mickey Mouse Works (1999)
Mickey's Once Upon a Christmas (1999)
Disney's House of Mouse (2001–2003)
Disney's Magical Mirror Starring Mickey Mouse (2002)
Mickey Mouse Clubhouse (2006–2016)
Minnie's Bow-Toons (2011–2016)
Mickey Mouse (2013–)
Mickey Mouse Mixed-Up Adventures (2017–)
Trzy z kreskówek, w których się pojawił, były jego własnymi kreskówkami; „Figaro i Cleo” (1943), „Dzień kąpieli” (1946) i „Figaro i Frankie” (1947).
Figaro pojawiał się również w komiksach i parkach rozrywki Disneya.
Motyw kociaka i rybki występuje też w kreskówce pt. „Lend a Paw”, w której Pluto ratuje przed zimnem bezimienne kocię (jest ono jednak biało-beżowe), a złota rybka w tym filmie ma na imię Bianca.
Zresztą Figaro i Pluto uchodzą za najmniej antropomorfizowane zwierzęta spośród całej disneyowskiej menażerii.
W filmach, w których występuje Figaro, lubi spać, pić mleko, jeść ryby, gdy poświęca się mu uwagę, oraz bawić się. Jest zabawny, przyjazny i – jak każdy kot – bardzo ciekawski.
Nie lubi kąpieli, całusów Cleo, psów (z Plutem ma raczej dobre relacje, ale z buldogiem Butchem już nie). Bywa niecierpliwy i psotny.
W czasie II wojny światowej jego postać pojawiła się na samolocie Spitfire Vb dowódcy Iana Gleeda podczas bitwy o Anglię i po niej. Na rysunku kociak niszczy swastykę.
Nie ulega wątpliwości, że wśród disneyowskich kotów Figaro jest jednym z najbardziej uroczych i zabawnych mruczków.
